Trong bối cảnh hiện đại, nguồn tổ ong đã trở thành một phần không thể thiếu trong các thiết bị điện tử như hệ thống đèn LED, camera giám sát, và các thiết bị điện gia dụng. Để sử dụng và bảo trì các thiết bị này một cách hiệu quả, việc hiểu rõ nguyên lý hoạt động của nguồn tổ ong là vô cùng quan trọng. Bài viết này của Hiệp Lực sẽ giúp bạn nắm vững kiến thức về nguyên lý nguồn tổ ong, từ đó giúp việc sửa chữa và bảo quản trở nên đơn giản hơn, giảm thiểu tối đa các rủi ro trong quá trình sử dụng.
Khái quát về nguồn tổ ong:
Nguồn tổ ong, còn được gọi là nguồn xung, là một dạng bộ nguồn DC chuyển mạch. Nó hoạt động dựa trên nguyên tắc sử dụng transistor công suất hoặc các bộ điều chỉnh để tạo ra điện áp mong muốn. Tên gọi “nguồn tổ ong” xuất phát từ các lỗ thông hơi lục giác trên bề mặt bộ nguồn, giống như cấu trúc tổ ong, giúp nhận diện và ghi nhớ dễ dàng.
Sử dụng điện một chiều (DC) ngày càng phổ biến vì tính an toàn, tiết kiệm điện năng và giảm thiểu các rủi ro về điện. Do đó, các thiết bị như hệ thống đèn LED, camera giám sát, loa đều cần bộ nguồn tổ ong để hoạt động.
Khi so sánh với các loại máy biến áp truyền thống, nguồn tổ ong có nhiều ưu điểm nổi trội như:
- Kích thước nhỏ gọn, nhẹ nhàng, tiết kiệm không gian, trong khi các máy biến áp truyền thống thường cồng kềnh, nặng nề.
- Khả năng liên kết tốt với các thiết bị nhỏ như tủ điện, hệ thống giám sát, hay hệ thống đèn LED.
- Giá thành hợp lý, đa dạng về mức điện áp, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng.
- Hiệu suất cao: Nghiên cứu cho thấy nguồn tổ ong, với cùng kích thước, cho công suất cao hơn nhiều so với biến áp thường, đặc biệt ở dải tần số cao. Hơn nữa, chúng có khả năng hoạt động tốt trong điều kiện môi trường khắc nghiệt và độ cao lên đến 5000m.
Với khả năng chuyển đổi điện áp ổn định, nguồn tổ ong là một lựa chọn không thể thiếu cho các thiết bị trong gia đình như hệ thống đèn LED hay camera giám sát.

Nguồn tổ ong
Các bộ phận thiết yếu nhất của nguồn tổ ong
Một nguồn tổ ong cơ bản bao gồm 8 thành phần quan trọng:
- Biến áp xung: Được làm từ lõi ferrit, có khả năng hoạt động tốt ở dải tần số cao, giúp tăng hiệu suất và công suất so với biến áp truyền thống.
- Cầu chì: Đảm nhận nhiệm vụ bảo vệ mạch điện khỏi hiện tượng quá tải hoặc ngắn mạch, nhưng cần thay thế cẩn thận khi bị đứt.
- Cuộn lọc nhiễu: Giúp loại bỏ sóng hài cao tần và ổn định dòng điện, bảo vệ các thiết bị điện tử khỏi nhiễu sóng.
- Diode chỉnh lưu: Là thành phần quan trọng giúp chuyển đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều.
- Sò công suất: Là linh kiện bán dẫn điều chỉnh điện áp và dòng điện, đảm bảo mạch hoạt động ổn định.
- Tụ lọc nguồn sơ cấp: Tích trữ năng lượng điện từ cuộn sơ cấp để cung cấp cho tải tiêu thụ.
- Tụ lọc nguồn thứ cấp: Cấp năng lượng từ cuộn thứ cấp và kiểm soát sự ổn định của điện áp đầu ra.
- IC quang và IC TL431: Điều chỉnh và duy trì sự ổn định của điện áp đầu ra bên thứ cấp.
Nguyên lý nguồn tổ ong hoạt động:
Khi nguồn điện AC đi qua, biến áp sơ cấp được điều khiển đóng/cắt bằng sò công suất, tạo ra từ trường biến thiên. Cuộn thứ cấp sinh ra điện áp, sau đó được chỉnh lưu và lọc bởi các tụ điện. Cuối cùng, IC quang và IC TL431 điều chỉnh dòng điện để duy trì điện áp ổn định cho tải.

Nguyên lý nguồn tổ ong